ÇOCUK VE ERGEN PSİKİYATRİSTİNE NE ZAMAN BAŞVURMALI?

Çocuğunuzda sizi huzursuz eden bazı özellikler görüyorsunuz ama adını koyamıyor ya da nedenini anlayamıyorsunuz. Okulundan çeşitli yakınmalar alıyor ama bunlara neden olan davranışlarının “her çocukta olduğu kadar” ya da “normal sınırlarda” olup olmadığına karar veremiyorsunuz. Bir uzmana danışmak gereğini duyuyorsunuz ama “psikiyatrist” terimi kulağınıza ürkütücü geliyor.

Nasıl Karar Vermelisiniz? Size bizim bakış açımızı anlatayım:

Psikiyatristler düşünceler, duygular, davranışlar ve ilişkiler üzerinde çalışırlar.

Beynimiz, görevi sürekli olarak türlü çeşit düşünce üretmek olan bir organdır. Bazen planlı, bazen rastgele olan bu üretimi durdurmak ya da denetlemek mümkün değildir. Her an içimizden olumlu – olumsuz, işe yarayan ya da yaramayan birçok düşünce ve bunlara bağlı farklı duygular geçebilir. Bunların etkisiyle gün boyu planlı biçimde ya da üzerinde çok düşünmeden çeşitli davranışlarda bulunabiliriz ve bunların hepsi başkalarıyla ilişkilerimizi etkileyebilir. 

Psikiyatrik sorunun tanımı basitçe şöyle yapılabilir:  Akıldan geçenler, duygular ya da davranışlar yapmak istediklerimizi ya da zorunlu olduğumuz işleri engellemeye başladığında, ilişkilerimizi bozduğunda artık normal olmaktan çıkmış, sorun haline gelmiştir. Bu sorunlar yineleyici biçimde yaşanıyorsa ve tüm çabalara rağmen kalıcı çözümler üretilemiyorsa psikiyatrik bir bozukluk söz konusu olabilir.

Çocuğunuz için psikiyatriste başvurma kararını verirken şunları tarafsızca düşünmenizi öneririm:

• Çocuğumun aklından sık sık onu huzursuz eden düşünceler geçiyor mu ve bunların neden olduğu davranışlar, onun yapması gereken işleri engelliyor mu?

• Çocuğum sık sık mutsuz, endişeli ya da öfkeli mi? Duygusal iniş çıkışları hızlı ve yoğun oluyor mu?

• Çocuğum okulda kendisinden beklenen ortalama başarı seviyesinin altında kalıyor mu? Kapasitesinin altında mı öğreniyor?

• Çocuğumun başkalarıyla iletişiminde sorunlar var mı?

• Çocuğumun davranışları sık sık çevresindekilerle ilişkilerini bozuyor mu?

• Çocuğum davranışları ile sık sık toplumsal kuralları ve sınırları aşıyor mu?

Bu sorulardan herhangi birine yanıtınız “evet” ise bir çocuk psikiyatrisi uzmanıyla görüşmenizde yarar vardır. Süregiden sorunlar zamanla çocuğunuzun kendini olumsuz biçimde yargılamasına neden olacağı ve özgüvenini azaltacağı için müdahale gereklidir.